همانطور که در مقاله های پیشین گفته شد، دروغ گفتن یعنی نگفتن حقیقت و باید انواع دروغ گفتن را شناخت و با آگاهی به تحلیل دروغ ها پرداخت.
افراد دروغ می گویند تا مانع از بیان حقیقت شوند، حقیقتی که بر هر دلیلی خوشایند آن ها نبوده و به نفعشان نیست.
اما دروغ گفتن درجات و انواع مختلفی دارد و نمی توان آن را تنها به یک یا دو نوع تعمیم داد.
دروغ می تواند صدها دلیل و صدها نوع داشته باشد.
انواع دروغ
برخی دروغ ها باعث برهم خوردن یک زندگی، از دست رفتن یک شغل، بر باد رفتن یک شرایط و مسائل این چنینی می شود
و گاهی اوقات گفتن یک دروغ کوچیک یک زندگی را نجات خواهد داد.
پس باید به این موضوع توجه داشته باشیم که دروغ تنها یک نوع و یک عواقب خاص را دربرنمی‌گیرد.
این یک حقیقت است که همه ما کم و بیش با دروغ سروکار داریم.
این کلمه یعنی «دروغ» کامل تر و جامع تر از آن چیزی است خود را مبرا از آن بدانیم.
دروغ را می توان در چهار دسته کلی جای داد اما باید توجه داشت
که این چهار دسته نیز خود دارای زیر مجموعه هایی هستند و مبحث دروغگویی مفصل تر از آن است که بتوان انواع دروغ را در چهار دسته جای داد.
یک نمونه از انواع دروغ، دروغ فریبنده:
دروغ فریبنده می تواند خطرناک ترین و رذل ترین نوع از انواع دروغ باشد.
فردی که به دروغ های فریبنده می پردازد در پی سرکوب عقده های خود است که از این طربق به اطرافیان خود نیز صدمه می زند.
دروغ فربینده یعنی دروغی که نه تنها پایه و اساس ندارد بلکه باعث صدمه های جدی برای طرف مقابل می شود.
در این نوع دروغ می توان روابطی را مثال زد که دختر یا پسر در پی انکار شخصیت واقعی خود به گفتن دروغ هایی می پردازد
که بعد از گذشت مدتی و نمایان شدن آن ها، فردِ فریب خورده دچار شوک روحی و روانی می شود.
دروغ فریبنده به دو دسته تقسیم می شود: ۱- پنهان کاری ۲- غلط اندازی
هر کدام از این دو نوع دروغ به یک اندازه وقیح و خانمان برانداز هستند؛
زمانی که فردی از گفتن حقیقت سرباز می زند و یا زمانی که اطلاعات را به گونه دیگری منتقل می کند، درگیر یکی از این دو نوع دروغ فریبنده است.
دروغ شرورانه:
دروغ شرورانه نیز که از انواع دروغ محسوب می‌شود، جزو دروغ هایی است که عواقب و نتایج تلخی را به دنبال دارد.
این نوع دروغ اغلب در فضاهای همکاری و رقابتی دیده می شود و فرد دروغگو با شایعه پراکنی سعی در تخریب فرد مقابل و به دست آوردن سود و منفعت بیشتر است.
دروغگوهای این دسته سعی دارند که شخصیت و شهرت طرف مقابل را خراب کنند و معمولاً این اثر مخرب باقی می‌ماند که مهلک‌ترین نتیجه دروغ شرورانه نیز همین است.
برای این نوع دروغ می توان این مثال را به کار برد: اگر مقدار زیادی گِل پرتاب کنید بالاخره مقدار کمی از آن می‌چسبد.
در چنین وضعیتی فرد دروغگو بر این نظر است که با تهمت ها و شایعه های مختلف می تواند به نتیجه و موفقیت برسد زیرا یکی از این دروغ ها جواب خواهد داد.
دروغ منفعتی:
درست است که دروغ از پایه و اساس عملی اشتباه است،
اما گاهی اوقات فرد با هدف حفظ منفعت طرف مقابل خود دروغ می گوید تا مانع اتفاق و حس ناخوشایندی گردد.
به طور کلی می توان گفت دروغ منفعتی، دروغی است که برای کمک به دیگران گفته می‌شود.
این نوع دروغ در جامعه پزشکی به وفور دیده می شود؛ پزشکان برای جفظ روحیه و انگبزه مریض خود،
به آن ها درباره اوضاع بیماری و حالشان دروغ می گویند و این دروغ یعنی دروغ منفعتی، دروغی که برای بهتر بودن حال طرف مقابل بیان شده است.
یا مثلا فرض کنید که در تضادفی شدید و هولناک فردی اعضای خانواده خود را از دست داده است،
او از نظر هوشیاری اوضاع مناسبی ندارد و ممکن است با کوچکترین تشنجی به کما برود،
در این وضعیت او سراغ خانواده خود را می گیرد و جویای اوحوال آن ها می شود،
پزشکان و پرستاران در این شرایط چاره ای جز بیان دروغ منفعتی ندارند: حال خانواده تو خوب است.
دروغ منفعتی عواقب و نتایج خطرناکی را در پی نخواهد داشت و به کسی ضربه نخواهد زد اما در هر صورت بیان دروغ در هر شرایطی، عمل صحیحی نیست.
