در بخش دوم: نویسنده کوشیده با توجه به رکود فقه موجود در حوزه و گریز از آن، به راه کاری دست یازد تا این رکود را به جریان اندازد و بیان کرده که با تجدید نظر در مسایلی از قبیل: موضوع فقه اسلامی، شکل و فرم فقه اسلامی، روش استنباط و شوون فقیه، ناچار باید به تطور فقه اسلامی و مذاهب فقهی و تاثیری که هر یک از این مذاهب بر دیگری داشته اند، نظر داشته باشیم. که با توجه به این تطور در فقه اسلامی، هم جواب کسانی داده می شود که:
1-فقه اسلامی را زاییده تلمود و حقوق موضوعه یونان و روم و یمن می دانند،
2-و هم تعصب ها نسبت به یک شکل خاص و یا موضوع محدود و یا روش ناهنجار، از میان می رود،
3-و هم با توجه به تاثیر متقابل مذاهب فقهی به روش اصیل فقه شیعی، دسترسی پیدا می شود،
4-و هم شوون فقیه و کارهای او مشخص می شود.

فقه مراحلی دارد؛ فقه دین، فقه مقاصد، فقه کلام، فقه احکام. و هر کدام از این مراحل فقه به اصول و روشهایی نیاز دارد. همانطور که هر مرحله از فقه دین همراه اصول و روشهای خاصی میگردید، مرحله ی اسلام، با سؤال و درک حضوری و میزان و توجه به ترکیب در مجموعه ها. مرحله ی ایمان با شکر و بلاء و تمحیص. مرحله ی تقوا و عمل با فرقان و مراحل دیگر با تثبیت و تسدید و کفایت و بلوغ و تمتع همراه است که در آیه های قرآن به این تثبیت قلب و ربط قلب و تثبیت اقدام و تسدید قول و عمل و کفایت، هنگام عجز و بلوغ و تمتع حسن، اشاره شده است. فقه مقاصد، درک این نکته است که چرا فرموده اند، نه چه فرموده اند چرا امام امیر المؤمنین در نهج البلاغه مثلاً به این مباحث مختلف از دنیا و جهاد از مرگ و زهد و قتال و از بلاء و مصیبت و از عظمت حق و حقارت ماسوا و عظمت آفرینش جهان و انسان پرداخته اند.