معرفی کتاب

«میکل اروینگ ینسن» نویسنده این اثر، پژوهش های غربی در زمینه جنبش های اسلام را ناکافی می داند. او می کوشد، ضمن رویکرد جدیدی که عنوان «تاریخ از پایین» را برای آن برگزیده است، به واکاوی نقش حماس در تحولات فلسطین بپردازد.

نویسنده کتاب «ایدئولوژی سیاسی حماس: دیدگاه عامه مردم» می خواهد، «مشروعیت کارکردی» حماس را، در پرتو حضور و فعالیت این جنبش در نهادهای مدنی فلسطین، بررسی کند به نوعی فرضیه نویسنده این است که حماس با آگاهی از موانع و محدودیت هایی که در سرزمین فلسطین وجود دارد، می کوشد با آموزش مسلمانان ناب، نفوذ اجتماعی خود را در میان فلسطینی ها افزایش دهد، و در بلند مدت به اهداف خود برسد.

نویسنده، با استفاده از روش تحقیق میدانی در سال 1988، عملکرد حماس را در «باشگاه ورزشی جماعت اسلامی» و «دانشگاه اسلامی غزه» بررسی کرده است. از نظر وی حماس با الگوگیری از اخوان المسلمین مصر، فعالیت خود را در عرصه نهادهای مدنی هدفمند کرده و در این راه موفقیت های بسیار زیادی کسب کرده است. وی به طور غیرمستقیم استدلال می کند که این نهاد در ادبیات تشکیلات خودگردان فلسطین، رژیم صهیونیستی و غرب با عنوان «زیر ساخت های تروریستی» تحلیل می شود.

کتاب «ایدئولوژی سیاسی حماس: دیدگاه عامه مردم» به دلیل رویکرد جدید و واقع بینانه در تحلیل حماس، کتاب بسیار مفیدی است، البته نویسنده به رغم تلاش فراوان در رعایت اصل بی طرفی در پژوهش، در برخی موارد ناخودآگاه تحت ثأثیر تحلیل گران غربی قرار گرفته است؛ برای مثال او عملیات تدافعی و شهادت طلبانه حماس را اقدامات انتحاری، می نامد.

یکی دیگر از نقاط ضعف کتاب «ایدئولوژی سیاسی حماس: دیدگاه عامه مردم» این است که برخی از نتایج به دست آمده، با داده های پژوهش مطابقت ندارد، همچنین کتاب «ایدئولوژی سیاسی حماس: دیدگاه عامه مردم»، رویکرد جدیدی برای تحلیل اقدامات حماس و نقش آن در فلسطین ارائه می دهد که برای سیاست گذاران و علاقه مندان به مسائل خاورمیانه و فلسطین، مناسب است.

کتاب «ایدئولوژی سیاسی حماس: دیدگاه عامه مردم» در شش فصل نظیر «اسلام گرایی در فلسطین و جست وجو برای اسلام ناب»، «بافت فضا»، «برداشت اسلام گرایان از اسلام»، «فوتبال و اسلام گرایی در نوار غزه»، «دانشگاه اسلامی در غزه، دانشجویان و اسلام گرایی» و نتیجه گیری» است.

ضمیمه این اثر نیز به بخش هایی نظیر »نکاتی چند در خصوص تحقیق میدانی»، «انتخاب مؤسسات جامعه مدنی»، «اخذ مجوز ورود به محل پژوهش»، «اجرای تحقیق میدانی»، «باشگاه فوتبال اسلامی: بنیاد جماعت اسلامی نادی» و «دانشگاه اسلامی غزه» مربوط می شود.