معرفی کتاب

کتاب حاضر، بررسی فلسفه دین دارای مسائلی نظیر رابطه علم و دین، عقل ودین، اخلاق و دین، مسأله زبان دینی و… است. بحث زبان دینی مسأله ای که شاید بتوان گفت در تمام ادیان آسمانی، مطرح بوده و هست. مباحث زبان دینی شامل چیستی زبان دینی، معناداری یا بی معنایی آن، حقیقی یا مجازی و یا سمبلیک بودن آن و معرفت بخش بودن انواع گزاره های دینی مانند گزاره های تاریخی، موعظه ای، دعا ونیایشی و گزاره های کلامی است. مهمترین بحث آن مربوط به گزاره های کلامی است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان و متکلمان دینی بوده است با این سؤال که آیا اطلاق مفاهیم محدود انسانی و مادی بر خدای نامحدود غیرجسمانی امکان دارد. در این رساله، بررسی و تطبیق آراء علامه طباطبایی (ره) و ویلیام آلستون فیلسوف دین آمریکایی معاصر، در زمینه زبان الهیات (کلام) مدّنظر بوده است. آلستون برای توجیه مشکل اطلاق گزاره های کلامی بر خدا نظریه «کارکردگرایی» را مطرح می کند که البته بدون اشکال نیست. علامه برای توجیه این مشکل، نظریه های «اشتراک معنوی و تشکیک در وجود»، «تأویل کلامی» و «غائیت» را مطرح می کند که هر کدام در جایی کاربرد دارند. نظریه اشتراک معنوی درباره اوصافی نظیر علم، قدرت، حیات و وجود، کاربرد دارد و اطلاق آن ها را توجیه می کند و نظریه دوم در مورد اوصافی نظیر سمیع، بصیر، دارای دست بودن و مکان داشتن کاربرد دارد که این اوصاف، متعلق به ممکنات است و از ساحت الهی دور است که متصف به این اوصاف شود. این اوصاف، به اوصاف دسته اول تأول برده می شود و نظریه غائیت در زبان عرفی و دینی و در مورد تمام اوصاف استعمال دارد و استعمال و صدق آن ها را توجیه می کند.