معرفی کتاب

اکنون در عصر حاضر که همه ی جهانیان از امکان وقوع جنگی بس مخوف و دامنه دار نگرانند، تحقیق درباره ی پیشینه ی صلح در بستر تاریخ اسلام (در این کتاب دوران رسول خدا (ص) مورد نظر است) ضرورتی آشکار دارد. در این باره باید توجه داشت که در تاریخ اسلام، صلح ها و جنگ های پرشماری به وقوع پیوسته؛ اما تاکنون بیشترین پژوهش ها، با رویکرد به جنگ های مسلمانان سامان یافته است و «صلح های ایشان» مورد غفلت قرار گرفته و هم چنان ناشناخته مانده است. بر این اساس، این زمینه فراهم بوده که برخی از خاورشناسان، از سر «غرض ورزی»، اسلام را «دین جنگ و شمشیر» بنامند؛ بدان سبب با انجام این پژوهش درباره ی آشتی های رسول خدا (ص) کوشیده می شود تا این بخش از تاریخ صدر اسلام آشکارتر شود، و نیز بستری مناسب برای پاسخ گویی به آن اتهام فراهم آید.
شگفت آن که ممکن است از عنوان این نوشتار، فقط یک صلح (صلح پرآوازه ی حدیبیه) به اذهان خطور می کند، و برای بسیاری از مخاطبان بعید می نماید که جز آن، پیامبر اکرم (ص) آشتی های دیگری را نیز برگزار کرده باشد؛ آشتی هایی که درواقع، هم پرشمار و هم بسیار با اهمیت بوده است.
باید دانست که کتاب حاضر، هرگز در تلاش نیست تا اصطلاحات و تعبیراتی را که به تاریخ زندگانی رسول خدا (ص) تزریق و تحمیل کند یا به «جعل کردن» بپردازد؛ از این رو، برای مصونیت از چنین مسایلی، در آغاز، با «تبیین مفاهیم» تعریفی گویا از واژه ی «صلح» ارایه و بدین سان، چارچوب و معیار مشخصی تبیین می شود؛ سپس، یک یک صلح های پیامبر (ص) مورد شناسایی و بررسی قرار می گیرد. در این کتاب، درباره ی هریک از صلح های پیامبر اسلام (ص) (نسبت به زمینه ی برگزاری صلح، چگونگی انعقاد آن، تدوین صلح نامه و پیامدهای صلح) بررسی می شود. این بررسی، با تکیه بر روش تاریخی و با استناد به منابع تاریخ اسلام انجام می شود و به چهار بخش «پیشینه ی تاریخی»، «صلح های پیش از حدیبیه»، «صلح حدیبیه» و «صلح های پس از حدیبیه» مشتمل است.

فهرست مطالب:
بخش اول: پیشینه تاریخی
بخش دوم: صلح های پیش از حدیبیه
بخش سوم: صلح حدیبیه
بخش چهارم: صلح های پس از حدیبیه