معرفی کتاب

عبدالجبار کاکایی حتی پیش از دل دادن به ترانه ­ها و سخن گفتن بی ­پرده و پیرایه با زبان عامیانه مردم و روزگارش، شاعری برخاسته از بطن خواست اجتماعی جامعه­ اش بوده است. شاعری که بدون توجه به رنگ و لعاب­ های شاعرانه مد شده در زمانه زیست خود هم ­صدا و هم ­نوا با مخاطبش و به یاد آشیانی که از آن دور افتاده ­اند و به یاد آرمان شهر آن ها شعر گفته و برایشان با کلمات آهنگی موزون ساخته است…

با این مقدمه «تاوان کلمات» از این منظر مجموعه شعری مهم و قابل اعتنا به شمار می­ رود که گزیده­ای است از تمام این دوران از زندگی او؛ گزیده ­ای از تمامی اشعاری که وی از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا چند سال اخیر آن را سروده است که در موخره و در بخشی تازه با مجموعه­ای از تازه سروده ­های او نیز همراه شده است.

شعر کاکایی به اذعان او در این گزیده، شعری است اجتماعی که این موضوع به ویژه در غزلیات او بیشتر از سایر قالب­ ها نمود دارد. شعری است که تنها خودش را وامدار و آرزومند برای مردم سرزمینش می­ بیند؛ نه وامدار جریان و جناح و خوش­آمد سیاسی عده ­ای است و نه به دنبال سانتی­مانتالیسم بیانی و جستجو کردن در بازی­ های فرمی و روایی.

کاکایی در این اشعار به روشنی نشان داده که سعی دارد در شاعرانگی ­های خودش به سنت­ های کلاسیک غزل مدرن ایران که در سال های ابتدایی انقلاب توسط سید حسن حسینی و قیصر امین پور تجربه شده است وفادار باشد و آنها را برای مخاطبش زمزمه کند.

کاکایی در شعر خود از تجربه ­هایی سخن به میان می­ آورد که آرمان و آرزوی مردم خود به شمار می ­روند، از کلماتی که مردمش همواره به ساده ­ترین شکل ممکن در ناخودآگاه روزمره خود مرورشان می ­کنند و گاهی نیز یادآور حسرت­های همیشگی آن هایند.

با این وجود غرل او آنچنان که خودش نیز بر آن صحه می­گذارد در سال­ های اخیر و بیشتر از گذشته لحنی صریح­تر پیدا کرده است و در عین حال سعی کرده است رفتاری طبیعی­ تر با زبان داشته باشد و شاید در پی داشتن چنین زبانی است که او و شعرش بیشتر از همه دوران­ ها در عصر کنونی و در میان تمامی عصبیت­ های رایج در ساخت اجتماعی پیرامون شاعر، مخاطب دارد و با آن ارتباط برقرار می­ کند. به بیان دیگر شعر او شعری است که در آن مخاطب حس می­ کند بیشتر از هر موضوعی شاعر به خاطر اوست که دست به سرایش شعر زده است و در پی همین مسئله با آن حس همذات پنداری بیشتری می­ کند.

تاوان کلمات مجموعه شعری است که ذائقه ­های متفاوت و متعددی را سیراب می­ کند. مجموعه شعری که هم دینی است و هم اجتماعی و در عین حال به لطیف ­ترین شکل ممکن شعری است مردمی.