یکی از واقعیت های دفاع مقدس بالا بودن قابل توجه آمار شهدای مجرد نسبت به شهدای متأهل است. رسیدن به مقام شهادت، نیازمند مقدماتی است که از جمله آنها قطع وابستگی به تعلقات مادی است. شهدای متأهل، امتحانی دشوار پیش رو داشتند. مطالعه خاطرات و نامه های این دست از شهدا نشان می دهد آنان نیز مانند همه مردم عادی –وگاه بیشتر- به زن و فرزند و خانواده خود علاقه داشتند. رمز سعادت این شهدا آن است که در بزنگاه سرنوشت خویش، محبت های دنیایی را فدای عشق حقیقی نمودند.
آ نکس که تو را شناخت جان را چه کند؟ فرزند و عیال و خانمان را چه کند؟
از این منظر، زندگی مشترک شهدا و شیوه ارتباط آنها با همسران ایثارگرشان نیز دارای نکته هایی جالب و آموزنده است. شهدا مقوله ازدواج و همسرداری را عبادتی برای کمال و قرب الهی می دانستند. از این رو محبت آنها به همسرانشان عمیق تر از احساسات نمایشی و زودگذر بود. شرحی مختصر از روابط نیک و سازنده شهدا با همسرانشان در مجموعه ” مهر و ماه ” گرداوری شده که انطباق عجیب آن با توصیه های علما و بزرگانی چون مقام معظم رهبری در خصوص ظرافت های همسرداری – که به ضمیمه هر خاطره نقل گردیده – بسیار قابل تأمل و تحسین برانگیز است.