معرفی کتاب

چهار سال پس از آغاز ترجمه بزرگ ترین و معتبرترین شرح نوشته شده بر کتاب معظم نهج البلاغه به قلم ابن ابی الحدید معتزلی؛ ترجمه غلامرضا لایقی از این کتاب که نخستین ترجمه کامل فارسی از آن است، در بیست جلد تمام به پایان رسید.
هر چند که در شیعه بودن یا اهل تسنن بودن ابی الحدید در میان شیعیان و اهل تسنن اختلاف نظرهای متعددی وجود دارد اما به طور مشخص و در آرای دو طرف این مسئله مشهود است که وی ارادت خاصی به امام علی (ع) داشته و به پیروی از مکتب معتزله، این امام را از دیگر خلفای راشدین برتر می دانسته است، تا جایی که در کتابش تصریح می کند که امام علی (ع) هم در کثرت ثواب و هم در فضایل و خصال حمیده، از دیگران برتر است.
مجموعه بیست جلدی شرح نهج البلاغه که تا پیش از این به صورت عربی محل رجوع بوده است در ابتدای هر جلد قسمت هایی از سخنان حضرت علی (ع) را به همراه ترجمه آن ذکر کرده و در بخش دوم بر اساس تقسیم بندی موضوعی، موضوعات و مباحث مهم را با سر فصل های موضوعی بیان کرده است.
لایقی در انجام ترجمه خود برای این کتاب نیز همین ترتیب را رعایت کرده است و بر همین اساس ترجمه کتاب نیز مطابق فصل بندی و تقسیم بندی متن عربی انجام شده و مترجم تنها با بازنگری و ویرایش جدید ترجمه خود، این کتاب را آماده استفاده کرده است. در نتیجه نویسنده در ابتدای هر جلد قسمت هایی از سخنان حضرت علی (ع) را توضیح و در بخش دوم بر اساس موضوعات مطرح شده شرحی بر خطبه ها یا بیانات را ارائه کرده است.
تسلط مترجم کتاب به دو زبان عربی و انگلیسی در حاصل انتشار یافته در این کتاب به خوبی مشهود است. از سوی دیگر این ترجمه برای نخستین بار پس از انجام پذیرفتن، با نسخه عربی شرح نهج البلاغه تطبیق داده شده و همین مسئله به اعتبار این کتاب بسیار افزوده است.
همچنین لایقی توضیحات خود را در مورد این کتاب و متن ترجمه شده اش و یا اظهار نظرهایی که درباره کتاب مورد نیاز بوده است، در متن به گونه ای قرار داده است که مخاطب به راحتی می تواند توضیحات تکمیلی مترجم را از متن اصلی تفکیک کند.
این کتاب همچنین از دو فهرست مجزا بهره می برد. فهرست اول کتاب بر اساس خطبه ها و شماره خطبه ها تنظیم و در کتاب درج شده است و فهرست دوم بر اساس موضوعات مطرح شده در نهج البلاغه مهیا شده است. بر همین اساس مخاطب نیز به راحتی می تواند بر اساس شماره خطبه و نیز بر اساس موضوع خطبه به طور جداگانه، به راحتی خطبه مورد نظرش را پیدا کند.